Θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό

(postpartum thyroiditis)

Διάγνωση

Η μετά από τοκετό θυρεοειδίτιδα είναι συχνή. Εμφανίζεται τον πρώτο χρόνο μετά τον τοκετό και προσβάλλει το 5-10% των γυναικών. Συχνά παραμένει αδιάγνωστη, γιατί οι γιατροί δεν είναι εξοικειωμένοι µε τη νόσο και πολλά από τα συµπτώµατα της δεν αξιολογούνται και αποδίδονται σε συγκινησιακές ή άλλες καταστάσεις που παρουσιάζουν οι γυναίκες μετά τον τοκετό. Η διάγνωση τίθεται από την έλλειψη ιστορικού διαταραχής των θυρεοειδικών ορμονών πριν ή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, την αύξηση ή ελάττωση της TSH και την απουσία αντισωμάτων κατά των υποδοχέων της TSH (για να αποκλειστεί η νόσος Graves) ή τοξικού αδενώµατος.

Εικόνα–Συμπτώματα

Στην κλασική της μορφή αρχίζει µε παροδικό υπερθυρεοειδισμό, συνήθως 6 εβδομάδες έως 6 μήνες μετά τον τοκετό. Ακολουθεί υποθυρεοειδισμός, που υποχωρεί συνήθως μέσα στον πρώτο χρόνο από τον τοκετό. Εκτός από την κλασική αυτή μορφή, που αφορά το 26% των περιπτώσεων, η θυρεοειδίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί µόνο  µε υπερθυρεοειδισμό (38%) ή µόνο µε υποθυρεοειδισμό. Ο υπερθυρεοειδισμός είναι σχεδόν πάντα ήπιος και έχει μικρή διάρκεια. Δεν απαιτεί θεραπεία, εκτός από ορισμένες συµπτωµατικές περιπτώσεις, οπότε χορηγούνται β-αναστολείς (φάρμακα που μειώνουν τις σφίξεις της καρδιάς) . Ο υποθυρεοειδισμός, όμως, έχει πιο έκδηλα συµπτώµατα και πρέπει να αντιμετωπίζεται µε τη χορήγηση θυροξίνης για χρονικό διάστημα περίπου 6 μηνών. Σημειώνεται ότι στο 25% των ασθενών ο υποθυρεοειδισμός παρέμενε μετά από 4 ή περισσότερα χρόνια παρακολούθησης.

Αιτιολογία

Η μετά από τοκετό θυρεοειδίτιδα θεωρείται αυτοάνοση νόσος. Η εγκυμοσύνη είναι  μια περίοδος ανοσοκαταστολής, που ακολουθείται από ανοσολογική αναπήδηση (έξαρση) μετά τον τοκετό. Έτσι, ο τίτλος των θετικών αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων ελαττώνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μετά τον τοκετό αυξάνεται σε επίπεδα υψηλότερα από τα αρχικά και στη συνέχεια ελαττώνεται Η υψηλότερη τιμή των αντισωμάτων παρατηρείται  5-7 μήνες μετά τον τοκετό.  Το 33-85% των γυναικών µε θετικά αντιθυρεοειδικά αντισώματα στην περίοδο της εγκυμοσύνης ή μετά τον τοκετό θα παρουσιάσουν θυρεοειδίτιδα.

Στις περισσότερες περιπτώσεις υποθυρεοειδισμού στην εγκυμοσύνη, ο οποίος κατά κανόνα είναι υποκλινικός, διαπιστώνεται αυξημένος τίτλος αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων.   Συνεπώς, κρίνεται σκόπιμη η μέτρηση των θυρεοειδικών ορμονών  στις έγκυες γυναίκες για τυχόν υποθυρεοειδισμό, εκτός από τον προσδιορισμό των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων λόγω της αυξημένης επίπτωσης θυρεοειδίτιδας στις γυναίκες αυτές μετά τον τοκετό. Η μέτρηση  πρέπει να γίνεται στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης, γιατί ο θυρεοειδής του εμβρύου ενεργοποιείται περίπου στη 12η εβδομάδα της ενδοµήτριας ζωής του, και ως εκ τούτου η σημασία έγκαιρης ιατρικής βοήθειας μεγιστοποιείται στις πρώτες μέρες της εγκυμοσύνης.

Οι γυναίκες που εμφανίζουν θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο υποτροπής της νόσου σε μεταγενέστερες κυήσεις.